Filmy dokumentalne

Aż trudno uwierzyć, ale co 11 sekund gdzieś na świecie jedna dziewczynka poddawana jest zabiegowi obrzezania (usunięcia) narządów płciowych. Okazuje się, że to nie jest tylko problem niewielu plemion w Afryce, żyjących zgodnie z tradycyjnymi wierzeniami! To problem, który dotyczy kobiet na naszej planecie! Szacuje się, że ponad 200 mln kobiet i dziewczynek na świecie poddano okaleczeniu narządów płciowych (FGM). Dominika Kulczyk opowie o tym problemie w pierwszym odcinku ósmej serii „Efektu Domina”. Przedstawi działania hiszpańskiej organizacji Save a Girl Save a Generation, która walczy z FGM i wspiera afrykańskie migrantki w Madrycie.

"Nie boję się śmierci. Boję się, że umrę, zanim odnajdę szczątki mojego syna" – mówi Haira, jedna z bohaterek serialu dokumentalnego "Efekt Domina", która od 25 lat szuka zaginionego syna, który najprawdopodobniej został zabity podczas największego ludobójstwa w historii powojennej Europy. Doszło do niego w lipcu 1995 roku na terenach dzisiejszej Bośni i Hercegowiny, gdy bośniaccy Serbowie zamordowali ponad 8 tys. mężczyzn i chłopców, muzułmańskich mieszkańców Srebrenicy. Nadal nie zidentyfikowano ponad 1500 ofiar masakry. W tym odcinku Dominika Kulczyk odwiedza Bośniaczki, które stawiły czoła bolesnym wspomnieniom i wróciły do miejsca, gdzie zginęli ich najbliżsi. Wspiera także organizację Snaga žene, która m.in. zajmuje się problemem traumy wojennej przenoszonej z pokolenia na pokolenie.

Ciąża i poród to jedne z głównych zagrożeń dla życia i zdrowia młodych kobiet w Tanzanii. Ciepią w wyniku braków przeszkolonego personelu medycznego zdolnego odebrać poród z komplikacjami, braku podstawowych narzędzi diagnostycznych do stwierdzenia nieprawidłowości ciąży, a także braku karetek czy inkubatorów do ratowania życia wcześniaków. W efekcie śmiertelność okołoporodowa jest bardzo wysoka: umiera 160 noworodków na 1000 urodzeń. Chlubnym wyjątkiem jest szpital w miejscowości Nyangao, Dominika Kulczyk spotyka się w nim z Małgorzatą Olasińską-Chart z Polskiej Misji Medycznej, która wprowadza ją w problemy tutejszych matek i działalność organizacji. Prezeska Kulczyk Foundation poznaje młode mamy, które po kilku niedonoszonych ciążach, wreszcie mogą cieszyć się opieką nad szczęśliwie urodzonymi i zdrowymi dziećmi.

Matki, kochanki, sportsmenki – wszystkie z niepełnosprawnościami. Na co dzień nie zobaczymy ich w programach telewizyjnych, prasie, filmach czy serialach. Osoby z niepełnosprawnością ruchową wciąż prezentowane są w polskich mediach głównie w kontekście swoich ograniczeń i tak, by wywołać litość i współczucie. W tym odcinku „Efektu Domina” Dominika Kulczyk, wraz z działającą w Polsce Fundacją Avalon, udowodni, że najwyższy czas obalić ten stereotyp i przełamać myślowe schematy. Poprzez projekty Sekson czy Avalon Extreme, fundacja motywuje osoby z niepełnosprawnościami do czerpania radości z seksu, macierzyństwa, sztuki czy sportu i zachęca do wejścia w świat na równych zasadach. Jednocześnie zachęca też świat, czyli nas wszystkich, do większego otwarcia i do odrzucenia szkodliwych tabu.

Niewolnictwo nadal ma miejsce w Europie, w XXI wieku! W ciągu ostatniej dekady handel nigeryjskimi kobietami stał się niezwykle dochodowym i bezwzględnym przemysłem przestępczym, kontrolowanym głównie przez nigeryjskie gangi, które zakorzeniły się we Włoszech w latach 80. XX wieku. ONZ szacuje, że 80% nigeryjskich kobiet przybywających do wybrzeży Włoch to ofiary handlu ludźmi. Dominika Kulczyk przedstawia działalność włoskiej organizacji PIAM Onlus działającej w Turynie i okolicach na rzecz wspierania afrykańskich migrantek, które padły w Europie ofiarą handlu ludźmi i zostały zmuszone do prostytucji.

„Przemoc, narkotyki, prostytucja, gangsterzy... To wszystko, co oglądasz w serialach, to tutaj rzeczywistość” – tak opisuje współczesną Gwatemalę Juan Pablo Romero Fuentes, charyzmatyczny gwatemalski edukator, feminista i założyciel jedynej w swoim rodzaju szkoły i ruchu społecznego o nazwie El Patojismo: Marzenia i idee w akcji. Juan Pablo, który sam jako młody chłopak poznał życie ulicy, i stracił na niej wielu przyjaciół, nie tylko doskonale rozumie destrukcyjne mechanizmy rządzące ponurą codziennością dzieciaków z trudnych środowisk, ale wie również, jak rozświetlić i ubogacić ich świat. Wie także, jak zapewnić im narzędzia niezbędne do przerwania kręgu przemocy. W kolejnym odcinku „Efektu Domina” Dominika Kulczyk odwiedza El Patojismo, by lepiej zrozumieć filozofię i działania tej organizacji, zwłaszcza te skierowane do dziewczyn i kobiet.

W niektórych regionach Nepalu nadal praktykuje się okrutny obyczaj chhaupadi. Jest to zestaw rygorystycznie przestrzeganych zakazów i nakazów, które regulują życie kobiet w trakcie menstruacji. Miesiączka jest tam niczym klątwa, a kobieta mająca okres staje się „nieczysta”. Każdego miesiąca zostaje wykluczona na kilka dni ze społeczności oraz życia rodzinnego. Kobiety i dziewczynki muszą wówczas opuścić dom i spać w wiklinowym koszu w komórce z kozami albo w położonych na odludziu chatkach, w których narażone są na napaść, gwałt, a nawet śmierć z powodu wyziębienia, czy ataku dzikich zwierząt. Ta okrutna tradycja praktykowana jest nadal na niektórych terenach zachodniego Nepalu, pomimo oficjalnego zakazu nałożonego w 2015 r. przez władze tego państwa.

Dzieci żyjące w slumsach stolicy Kambodży - Phnom Penh, bardzo często pracują ponad swoje siły. Nierzadko też są uzależnione od narkotyków. Szansę na lepszą przyszłość mają dzięki centrum Tiny Toones. To miejsce stworzone przez KK - urodzonego w obozie dla uchodźców w Tajlandii byłego członka gangu, rapera i tancerza breakdance. Do Kambodży został deportowany z USA. Postanowił wówczas wykorzystać zarówno swoje życiowe doświadczenie, jak i umiejętności, aby uczyć dzieci i dać im szansę na lepszą przyszłość. Tak w 2005 r. powstało centrum Tiny Toones. Dziś to prężnie działający ośrodek, do którego codziennie przychodzi setka dzieci. Dzięki tej organizacji nieletni mogą uczyć się angielskiego, khmerskiego i obsługi komputera, ale także rozwijać swoje pasje. W Tiny Toones mogą zapomnieć na chwilę o swoim ciężkim życiu poprzez kontakt z twórczością stanowiącą filary kultury hip-hopowej: rapowaniem, breakdance’m, czy graffiti.

„Efekt Domina” to nie tylko historie z najodleglejszych zakątków świata. Jeden z odcinków najnowszego sezonu serialu dokumentalnego Dominiki Kulczyk powstał w naszym kraju. Dominika Kulczyk przybliża w nim sytuację wchodzących w dorosłość wychowanków domów dziecka i placówek opiekuńczo-wychowawczych. Wielu z nich napotyka na bariery w wejściu w dorosłe życie, które utrudniają im dostęp do edukacji i rynku pracy. Pomaga im Fundacja One Day. Powstała na bazie osobistych doświadczeń jej założycielki. Dzięki tej organizacji, stawiający pierwsze kroki w dorosłość wychowankowie domów dziecka i innych placówek opiekuńczo-wychowawczych, mogą pozyskiwać użyteczne umiejętności i kwalifikacje. Fundacja organizuje dla nich rozmaite kursy zadowode i szkolenia pomocne m.in. w odnalezieniu się na rynku pracy, ale przede wszystkim - pomaga swoim podopiecznym w nabraniu wiary w siebie.

Senegal to kraj położony w zachodniej Afryce, w którym 95% mieszkańców wyznaje islam. Powszechną praktyką w tym państwie jest wysyłanie dzieci do szkół religijnych zwanych daaras. Tam, pod opieką marabutów (nauczycieli), uczą się Koranu. Niestety, nie we wszystkich placówkach panują warunki odpowiednie do kształcenia się i rozwoju. Bardzo wiele daaras nie funkcjonuje legalnie, a uczęszczający do nich uczniowie (często pochodzący z wyjątkowo biednych rodzin), zmuszani są do żebrania i niewolniczej pracy dla swoich „nauczycieli”. Ich codziennością jest bicie, poniżanie i wyzysk. Często uciekają i trafiają na ulice, ponieważ nie udaje im się zebrać dziennej sumy, której wymagają od nich marabuci. Są organizacje, którym los bezdomnych, samotnych i pokrzywdzonych dzieci nie jest obojętny. Taką instytucją jest Maison de la Gare.

Wykluczenie i dyskryminacja ze względu na odmienność nie jest problemem jedynie odległych krajów. Jest on obecny również w Europie i dotyka Romów. W tym odcinku „Efektu Domina” razem z Dominiką Kulczyk trafimy do jednej z najuboższych dzielnic europejskich stolic – Ferentari w Bukareszcie. Zamieszkujący ją Romowie żyją w bardzo trudnych warunkach materialnych. Panuje tam bieda, przestępczość i narkomania. Mieszkańcy Ferentari nie mogą wyrwać się z błędnego koła ubóstwa i dyskryminacji. Cierpią na tym przede wszystkim ich dzieci, dla których normalne, beztroskie dzieciństwo to jedynie marzenie. W Ferentari działa organizacja Policy Center for Roma and Minorities. Wspiera ona przede wszystkim romskie kobiety i dzieci.

Brak możliwości decydowania o własnym życiu to codzienność wielu kobiet żyjących w Indiach. Żonami stają się zazwyczaj na długo przed pełnoletnością. Niemal natychmiast po zamążpójściu i pierwszej miesiączce zachodzą w ciążę – co stanowi poważne zagrożenie dla ich zdrowia. Nieletnie żony nie mają też szans na kontynuowanie edukacji. Przez resztę życia pozostają całkowicie zależne od swoich mężów i teściów. Takiego losu doświadcza co roku ok. 23 proc. dziewczynek z Indii. Co trzecia kobieta na świecie wydana za mąż jako dziecko jest Hinduską. W tym odcinku „Efektu Domina” Dominika Kulczyk spotyka dr. Ashoka Dyalchanda. Od ponad 40 lat walczy on o prawo dziewcząt z Indii do decydowania o własnej przyszłości. Kieruje on organizacją Institute of Health Management Pachod, która zajmuje się przede wszystkim pomocą medyczną dla młodocianych żon i matek.

W premierowym odcinku VI sezonu „Efektu Domina” Dominika Kulczyk dociera nad jezioro Wolta w Ghanie, gdzie uczestniczy w akcjach ratowania małych niewolników, żyjących i pracujących w straszliwych warunkach przy połowie ryb. Niektóre dzieci są zmuszane do niewolniczej pracy, gdy mają zaledwie 4 lata. Prawie wszystkie pracują po kilkanaście godzin dziennie i są surowo karane za każde nieposłuszeństwo. Wiele z nich je tylko raz dziennie. Część niestety ginie. Wsparcie przekazane przez Kulczyk Foundation oznacza dla PACODEP – miejscowej organizacji pozarządowej walczącej z niewolnictwem – więcej uratowanych dzieci oraz lepszą opiekę nad tymi, które udaje się uwolnić od ich „panów”. W prowadzonej przez PACODEP „Wiosce Życia” dzieci znajdują bezpieczny dom i szkołę. Odzyskują dzieciństwo i otrzymują szansę na lepszą przyszłość.

Sumba jest jedną z najbiedniejszych wysp Indonezji. Duży odsetek dzieci jest niedożywionych. Sumba to też miejsce, w którym odsetek zachorowań na malarię należy do najwyższych w Azji Południowo-Wschodniej. Są rejony na wyspie, gdzie z powodu malarii co trzecia matka straciła przynajmniej jedno dziecko. Dlatego tak ważne jest to, co robi założona w 2001 roku Sumba Foundation, której głównym celem jest eliminacja tej choroby z wyspy. Organizacja osiąga na tym polu spektakularne sukcesy. Dominika Kulczyk zdecydowała się wesprzeć program walki z malarią realizowany przez tę fundację.

Dzielnica Kibera w stolicy Kenii - Nairobi jest jednym z największych slumsów na świecie. To miejsce, w którym mieszkańcy codziennie toczą bezwzględną walkę o przetrwanie. Większość rodzin żyje tu bez dostępu do wody i sanitariatów. Elektryczność jest luksusem. Po zmroku dzielnica staje się śmiertelnie niebezpieczna, szczególnie dla dziewczynek i kobiet. W tych warunkach wychował się Mike Wamaya. Wielka pasja do tańca pozwoliła mu, z chłopaka pracującego jako mechanik samochodowy, stać się zawodowym tancerzem i jednym z najlepszych nauczycieli baletu na świecie. Dzisiaj Wamaya dzieli się swoimi umiejętnościami z dziećmi ze slumsów Nairobi. Realizuje Project Elimu, którego głównym celem jest uczynienie z baletu narzędzia do walki o wolność dla dzieci Kibery. W realizacji tej misji wspiera go Dominika Kulczyk i Kulczyk Foundation.

"Ponad połowa populacji Lesotho żyje poniżej granicy ubóstwa. Co więcej, państwo to ma drugi najwyższy na świecie wskaźnik zakażeń HIV. Szacuje się, że wirusem zainfekowany jest co czwarty dorosły mieszkaniec kraju. Masowa emigracja i epidemia HIV/AIDS przekładają się na wysoką liczbę osieroconych dzieci, które zamiast uczęszczać do szkoły zmuszone są pracować na swoje utrzymanie. Dominika Kulczyk na miejscu wspiera organizację SOS Children’s Villages Lesotho, która niesie pomoc opuszczonym i osieroconym dzieciom, zapewniając im schronienie i opiekę. W Quthing polska filantropka spotyka podopiecznych wspieranego przez Kulczyk Foundation Programu Umacniania Rodziny. Organizacja pomaga rodzinom opiekującym się dziećmi osieroconymi albo zagrożonymi porzuceniem."

Od czasu nasilenia kryzysu humanitarnego w Wenezueli w 2018 r., każdego dnia tysiące mieszkańców tego kraju pokonuje most Simona Bolívara prowadzący do sąsiedniej Kolumbii. Uciekają przed biedą, przemocą i głodem. W styczniu 2019 r. Dominika Kulczyk udała się do Cúcuty, przygranicznego kolumbijskiego miasta, by opowiedzieć światu o losie znajdujących się w coraz gorszej sytuacji Wenezuelczyków. Kulczyk Foundation wsparła działania organizacji Comparte Por Una Vida, która w Kolumbii realizuje programy dożywiania dzieci. Dzieki nim wenezuelskie dzieci otrzymują w szkole nie tylko edukację, ale także posiłek.

Granica między Indiami a Nepalem jest otwarta, rozciąga się na górskich stokach Himalajów i ma ponad 1700 km długości. Szlak jest niestety doskonałą trasą dla pośredników biorących udział w handlu ludźmi. Fałszywymi obietnicami ściągają oni do Indii ludzi spragnionych lepszego życia. Inni są wywożeni siłą. Większość ofiar handlarzy stanowią kobiety i dzieci. Pracownicy i wolontariusze organizacji 3Angels Nepal patrolują granicę, by ratować ludzi pozbawionych wolności lub bliskich jej utracenia. Odbijają ofiary handlu ludźmi i pomagają im wrócić do normalnego życia. Prowadzą działania, które mają na celu budowanie świadomości społecznej w Nepalu - kraju, w którym z powodu biedy i braku dostępu do edukacji ludzie dają się zwieść obietnicom handlarzy. Dominika Kulczyk przyjeżdża do Nepalu, by razem z pracownikami 3Angels Nepal wesprzeć ratowanie ofiar handlu ludźmi i proces ich rehabilitacji.

Namibia to kraj pełen kontrastów ekonomicznych i społecznych. Mimo iż należy do najbogatszych państw Afryki, wciąż niemal 30 proc. jego mieszkańców żyje poniżej progu ubóstwa. Wielu z nich nie stać nawet na dojazd do pracy czy do odległych szkół i szpitali. W odpowiedzi na ten problem, wspierana przez Kulczyk Foundation lokalna organizacja pozarządowa BEN Namibia zapewnia najbiedniejszym dostęp do rowerów. W tym celu stworzyła sieć kilkudziesięciu sklepów i punktów serwisowych, w których ludzie mogą kupić jednoślad w przystępnej cenie. Zyski ze sprzedaży przeznaczane są na utrzymanie sieci sklepów i punktów serwisowych, dzięki którym możliwe jest dotarcie do tysięcy osób w całym kraju. Rowery przekazywane bezpłatnie trafiają do osób, które ich najbardziej potrzebują, ale przede wszystkim do pracowników i wolontariuszy medycznych, którzy mogą dotrzeć do większej liczby pacjentów.

W Peru znajduje się największe na świecie miasto, do którego nie prowadzi żadna droga lądowa - Iquitos. Dostać się tam można jedynie samolotem lub łodzią. Belén - najbiedniejsza dzielnica miasta, przez pół roku zalewana jest wodami Amazonki. Niesie to ze sobą wiele problemów dla lokalnej społeczności, takich jak utonięcia czy choroby związane z zanieczyszczeniem wody. Kiedy poziom rzeki jest podniesiony, większość nieczystości mieszkańcy odprowadzają bezpośrednio do rzeki. W takiej wodzie ludzie piorą ubrania i zmywają naczynia. Dzieci z Belén mają problemy z dotarciem do szkoły czy znalezieniem bezpiecznego miejsca do zabawy. Pracownicy organizacji INFANT wspierają je w realizacji działań mających na celu zmianę otaczającej rzeczywistości. Należą do nich m.in. projekt ratownictwa „Dzieci na ratunek”, polegający na patrolowaniu miejsc, w których żyją dzieci nieumiejące pływać, czy też lekcje pływania dla najmłodszych. Dzieci angażują się również w walkę z przemocą domową.

Zapierająca dech w piersiach przyroda i prastara kultura. Dominika Kulczyk z akcją pomocową Kulczyk Foundation dotarła na Papuę-Nową Gwineę. Stanęła oko w oko z tubylcami, którzy przyznają, że aby obyczajom stało się zadość, mordowali ludzi. Oskarżenia o czary rzucane są tam zwykle na najbardziej bezbronnych – kobiety i dzieci. Pomaga im założona przez Monikę Paulus Sieć Obrońców Praw Człowieka w Simbu, która liczy już kilkuset członków i dalej się rozrasta. Dominika Kulczyk wsparła jej działalność - ratowanie życia i zdrowia ludzi oskarżonych o czary a także edukację, która pomaga walczyć z przerażającym obyczajem „polowań na czarownice".

Czy w imię tradycji można skazywać kogokolwiek na gorszy los? Dominika Kulczyk nie godzi się na krzywdę kobiet. Tym razem w Suazi (od 2018 r. - Eswatini) prowadzi akcję pomocową, która ma wesprzeć właśnie kobiety. To niełatwe zadanie, bo w tym kraju zaszczytem jest być jedną z wielu żon tego samego mężczyzny. Państwo rządzone jest przez władcę absolutnego, a kobieta w momencie zamążpójścia staje się własnością jej męża. Kulczyk Foundation wsparła w Suazi min. niesamowite przedsiębiorstwo społeczne, w którym kobiety produkują sos z ostrych papryczek – dlatego nazwały się Spice Girls. Taka aktywizacja zawodowa kobiet pozwala im jakoś przetrwać w społeczności, w której HIV przeplata się z przemocą domową.

Jak to jest żyć na śmietniku? Na Filipinach odpowiedź na to pytanie znają tysiące ludzi. Dominika Kulczyk dociera na gigantyczne śmietnisko Filipin, które stało się domem i miejscem pracy tak wielu dzieci. Tam wspiera niesamowitą inicjatywę – dziecięcy klub piłkarski, a w tym dziewczęcą drużynę futbolową! Fairplay For All jest inicjatywą edukacyjną, przedsiębiorstwem społecznym i programem dożywiania dzieci z ubogich rodzin. No i grupą piłkarskich talentów, które chcą zmienić własne życie. To im pomaga Dominika Kulczyk i Kulczyk Foundation.

El machismo, czyli męska dominacja. Jest jak topór wiszący nad setkami kobiet, które uciekając przed konfliktem zbrojnym w Kolumbii trafiły do slumsów, w których przywitało je poniżenie. Czy jest od niego ucieczka? Jest! Dominika Kulczyk wspiera kolumbijskie kobiety, które postanowiły powiedzieć „nie” upokorzeniu. Kulczyk Foundation przekazała środki finansowe dla Miasta Kobiet - organizacji założonej przez prawniczkę Patricię Guerrero, w której schronienie znalazły ofiary przymusowych przesiedleń, gwałtów, przemocy fizycznej i psychicznej.

Rwanda. Tutaj ludzie nigdy nie zapomną, że był taki czas, gdy życie ludzkie znaczyło tyle co jeden strzał czy uderzenie maczetą. To kraj z ludobójstwem w tle. Kraj, w którym nadal żyją tacy, których traktuje się jak zbędnych, gorszych. Dominika Kulczyk właśnie tu pomaga głuchoniemym dzieciom. Niektóre z nich, dzięki aparatom słuchowym, po raz pierwszy słyszą głos swoich rodziców. Dominika wspiera Louisa – nauczyciela z powołania. Postanowił on coś zmienić i w 2013 roku założył własną szkołę dla dzieci głuchych i niedosłyszących. To miejsce, gdzie nie tylko uczą się języka migowego i zwykłej szkolnej wiedzy, ale też innych przydatnych w życiu umiejętności. Dostają szansę, by żyć tak jak sobie wymarzą.

Cox’s Bazar… Kiedyś największy ośrodek turystyczny Bangladeszu i najdłuższy na świecie pas nieprzerwanej plaży – ponad 120 km. Teraz – największy obóz dla uchodźców na świecie. 880 tys. Rohindżów znalazło tu schronienie przed ludobójstwem. Do Cox’s Bazar dotarła też Dominika Kulczyk, by wesprzeć szpital polowy dla kobiet i pokazać dramatyczne historie rodzin uciekających przed śmiercią. W tym odcinku „Efektu Domina” Dominika Kulczyk odwiedzi organizację HOPE Foundation, która tworzy jeden z największych systemów pomocy medycznej dla uchodźców. W obozie fundacja prowadzi, wspierany przez Kulczyk Foundation, szpital polowy dla kobiet oraz liczne punkty medyczne i przez całą dobę realizuje transport medyczny.

W indyjskiej Kalkucie żyją Dalici zwani niedotykalnymi… To nie przenośnia. W tym kraju wielowiekowa tradycja podzieliła ludzi na kasty. Dalici byli na samym dole obowiązującej od tysięcy lat hierarchii społecznej. Skazani na wykonywanie zawodów najgorszych, jak tam się mówi - „nieczystych”. Trudno sobie wyobrazić wyrwanie się z kleszczy takiej stygmatyzacji. A jednak! Dominika Kulczyk dociera do Kalkuty, aby wesprzeć projekt pomocy dzieciom prostytutek i Dalitów. Kulczyk Foundation wspiera tam organizację New Light, prowadzoną przez Urmi Basu - daje ona dzieciom schronienie, ciepły posiłek oraz możliwość uczenia się.

Z lekcji historii znamy opowieści o bogatej kulturze Majów. Co się z nimi dzieje teraz? Pokazuje to Dominika Kulczyk w kolejnym odcinku „Efektu Domina”. To opowieść o członkach potężnej niegdyś społeczności, która teraz walczy z ubóstwem i niedożywieniem. Szefowa Kulczyk Foundation pomaga w magicznym miejscu zwanym Casa Guatemala. To szkoła z internatem położona nad rzeką Dulce. Mali Majowie Kekczi, którzy urodzili się w wioskach otoczonych dżunglą, mogą tu chodzić do szkoły i jednocześnie kultywować rdzenne tradycje. W Casa Guatemala poza językiem kekczi uczą się ich również hiszpańskiego i angielskiego.

Nyarugusu to jeden z największych obozów dla uchodźców na świecie. Utworzony został w 1996 r. przez tanzański rząd, by dać schronienie uciekającym przed krwawą wojną domową Kongijczykom. Część z nich do dziś boi się wrócić do domu.To właśnie do Nyarugusu dotarła Kulczyk Foundation prowadzona przez Dominikę Kulczyk po to, aby pomóc w zapewnieniu dostępu do czystej wody, która w takich warunkach jest na wagę złota. Wsparcie otrzymała organizacja TWESA, która zarządza obozem. Kulczyk Foundation wsparła projekt wodny tam realizowany, z którego korzystać może nawet 130 tys. ludzi!

Rio de Janeiro to miasto podzielone - na biedę i bogactwo. Boryka się ono z problemem wielkich nierówności społecznych. Co piąty mieszkaniec tej metropolii mieszka w ubogich dzielnicach zwanych fawelami. Część z nich znajduje się pod kontrolą gangów. Przemoc jest tam wszechobecna, jest codziennością. Jedną z najniebezpieczniejszych faweli jest Maré, znajdująca się w północnej części miasta. To w niej od 1998 r. Yvonne Bezerra de Mello prowadzi swoją szkołę Projeto Uerê. Ta fawela to prawdziwy symbol wykluczenia społecznego - właśnie tam Dominika Kulczyk zdecydowała się wesprzeć działającą w tak trudnych warunkach szkołę.

Problem niedożywienia dzieci jest obecny nie tylko w ubogich krajach Trzeciego Świata, ale także w Polsce. W wielu szkołach nauczyciele i pedagodzy zauważają, że ich uczniowie mają problem z dostępem do pełnowartościowego pożywienia. To często efekt nie tylko ubóstwa, ale także zaniedbania ze strony rodziców. Z tego powodu Kulczyk Foundation uruchomiła program Żółty Talerz, zakładający dożywianie najmłodszych w kilkuset szkołach i placówkach opiekuńczych w całej Polsce. Korzysta z niego ok. 15 tys. dzieci!

Dominika Kulczyk z akcją pomocową dociera do jednego z najbiedniejszych państw świata – Malawi. To kraj nawiedzany naprzemiennie przez susze i powodzie niszczące plony. Ma on jeden z najniższych na świecie wskaźników dostępu do opieki medycznej. Ponad 6,5 milionów Malawijczyków potrzebuje pomocy żywnościowej. W tym odcinku Dominika Kulczyk odwiedza dystrykt Neno, w którym działa szpital, prowadzony przez jedną z najlepszych organizacji pozarządowych na świecie – Partners In Health. Od 2007 r. działa tam system opieki zdrowotnej dla ponad 150 tysięcy mieszkańców, jego częścią jest pomoc żywnościowa i socjalna.

Ciężarne 13-latki czy 26-letnie babcie nikogo w kolumbijskich slumsach nie dziwią. W najbiedniejszych warstwach społeczeństwa przemoc wobec kobiet przybiera szczególnie jaskrawe formy: gwałty, wykorzystywanie seksualne czy handel usługami seksualnymi nieletnich. Kolumbia to kraj doświadczony przez trwającą ponad 50 lat brutalną wojnę domową i działalność bezwzględnych karteli narkotykowych. W najgorszej sytuacji znajdują się kolumbijskie kobiety, które są dodatkowo narażone na przemoc domową oraz dyskryminację wynikającą z charakterystycznej dla Ameryki Łacińskiej kultury machismo. Dominika Kulczyk, prezes Kulczyk Foundation, wraz z Cataliną Escobar dociera do najbardziej potrzebujących mieszkanek slumsów, oferują im szansę na całkowitą odmianę losu. Catalina to mądra, silna i piękna kobieta, która walczy o wyrwanie nastoletnich matek z piekła przemocy i ubóstwa. Od ponad 10 lat prowadzona przez nią fundacja Juanfe każdego roku pomaga 350 nastoletnim matkom.

"Timor Wschodni jest jednym z najmłodszych państw świata. Po wielu latach obcej okupacji pozostały wciąż jątrzące się rany. Społeczne. Jedną z nich jest przemoc domowa wobec kobiet a w konsekwencji wobec dzieci. Dominika Kulczyk ze swoją fundacją dociera do Timoru Wschodniego, do Belli Galhos, bohaterskiej kobiety, która kiedyś walczyła o niepodległość, a teraz walczy o to, by bieda nie upodlała ludzi. Czerpiąc z własnego doświadczenia, pomaga timorskim kobietom zrozumieć, że nie muszą poddawać się agresji w swoim domu. W miasteczku Maubisse prowadzi ona przedsięwzięcie społeczne, w ramach którego działa szkoła Leublora Green School. Uczy lokalną ludność ekologicznego rolnictwa, przez co daje nadzieję i szansę na wyjście z ubóstwa. "

W wielu afrykańskich krajach tysiące dzieci uznawane za czarowników są porzucane, torturowane a nawet mordowane. W wyjątkowo okrutny sposób obchodzi się z nimi zamieszkująca północną część Beninu grupa etniczna Bariba. Według jej tradycji dzieci-czarownicy to np. urodzone pośladkowo, twarzą do dołu czy z zalążkami zębów. Bariba nie wierzą, że takie dziecko da się „uleczyć” – nakaz tradycji jest bezlitosny: musi spotkać je śmierć. Jednym z takich dzieci była dorosła dziś Djamila, cudem uratowana przez ciocię i katolickiego księdza. Dominika Kulczyk spotka się z nimi, odwiedza również SOS Wioskę Dziecięcą, gdzie wychowała się Djamila i inne dzieci, którym udało się uniknąć egzekucji. Kulczyk Foundation wspiera żywienie dzieci w Beninie.

Wietnam to jeden z najszybciej rozwijających się krajów Azji Południowo-Wschodniej, ale nie wszyscy tak samo korzystają na tym rozwoju. Co roku tysiące rodzin z biednych wietnamskich wsi migruje do miast w nadziei na lepszą przyszłość. Większość z nich trafia do slumsów, zasilając szeregi miejskiej biedoty. Właśnie w Wietnamie Dominika Kulczyk wspiera tych, którzy stanowią dla biednych ludzi ostatnią deskę ratunku. Kulczyk Foundation przekazała fundusze na rzecz Fundacji Christiny Noble, finansując dożywianie dzieci oraz dostęp do opieki zdrowotnej.

Malawi należy do pierwszej, niechlubnej dziesiątki państw z najwyższą umieralnością z powodu AIDS. W tym niewielkim kraju ludzie często nawet nie wiedzą, że są zarażeni. I nieświadomie przekazują wirusa innym. Rodzice umierając na AIDS osieracają bezbronne dzieci, także często noszące w swoich organizmach śmiertelną chorobę. Kulczyk Foundation w Malawi zajęła się wsparciem dla niesamowitego przedsięwzięcia - Jacaranda Vocational School, szkoły zawodowej prowadzonej przez Jacaranda Foundation. To przedsiębiorstwo społeczne produkujące wspaniałe rzeczy - od chleba po meble.

Nie mieć nikogo, kto by w nas wierzył, dla kogo bylibyśmy ważni, to straszliwe doświadczenie. Zwłaszcza gdy ma się zaledwie kilka, czy kilkanaście lat… Przerażająca wizja! Dlatego to, co robi Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce jest tak cenne i wymaga wsparcia. Kulczyk Foundation zdecydowała się pomóc Wioskom znajdującym się w okolicach Siedlec. Sfinansowała im remonty i dostarczyła to, co dzieci lubią najbardziej – nowoczesny sprzęt audiowizualny!

W tym odcinku Dominika Kulczyk i ekipa TVN dociera do Nepalu. Tam osierocone dziecko skazane jest przeważnie na walkę o życie na ulicy, jeśli dalsi krewni nie okażą mu odrobiny serca. Czy może być coś straszniejszego? Może – los dziecka, którego rodzice trafiają do więzienia. Wtedy nie ma szans na nic. Dlatego Kulczyk Foundation dotarła ze wsparciem do organizacji, które w Nepalu opiekują się dziećmi z więzień: Early Childhood Development Centre (ECDC) i Prisoners Assistance Nepal (PA Nepal). Tam liczy się taka pomoc, która pozwala przeżyć i zmienić własne życie!

Jak to jest, gdy walczysz o własne życie, a w brzuchu nosisz jeszcze drugie, nowe, nienarodzone? To olbrzymie, największe wyzwanie! W ciągu roku około 300 Polek będących w ciąży, dowiaduje się, że ma raka. Kulczyk Foundation prowadzona przez Dominikę Kulczyk pomogła wyremontować przychodnię dla osób walczących z nowotworami. Pomoc została udzielona Fundacji Rak’n’Roll, która robi wszystko by przyszłe matki, pomimo strasznej choroby, mogły cieszyć się życiem.

Ten odcinek „Efektu Domina" pokazuje ciemną stronę Tajlandii. Wiele dzieci jest tam nieludzko wykorzystywane przez dorosłych. Pomaga im wspierana przez Kulczyk Foundation organizacja Development and Education Programme for Daughters and Communities w Delcie Mekongu. Prowadzona jest ona przez charyzmatycznego Sompopa Jantrakę. Sam jako małe dziecko musiał pracować, teraz jako społeczny aktywista zapewnia schronienie i edukację dzieciom skrzywdzonym i wyzyskiwanym.

Na grecką wyspę Lesbos docierają tysiące uchodźców z ogarniętego konfliktem zbrojnym Bliskiego Wschodu. Pomoc niosą im wolontariusze. Kulczyk Foundation wsparła ich pracę, przekazując fundusze na zakup 32 tys. koców ratunkowych dla uchodźców. Każdy z nich waży mniej niż 100 gramów, ale potrafi sprawić, że przemarznięci ludzie odzyskują siły. Koszt zakupu takiego koca to tylko kilka złotych, ale to kilka złotych, które czynią cuda.

Panama to kraj o bardzo dużym rozwarstwieniu społecznym. Jedna czwarta społeczeństwa żyje poniżej granicy ubóstwa, nie mogąc zaspokoić podstawowych potrzeb a wizyta u lekarza jest nieosiągalnym marzeniem. Organizacja „Floating Doctors” stara się je spełnić, docierając do najbardziej potrzebujących. Kulczyk Foundation właśnie tam pomogła „Pływającym Lekarzom”, finansując remont i zakup wodnych ambulansów, dzięki którym mogą oni dotrzeć do pacjentów.

Dotychczasowy bilans konfliktu na Ukrainie to tysiące ofiar, dziesiątki tysięcy rannych i ok. 2 mln osób, które musiały opuścić swoje domy. Z wojny wracają ludzie, którzy nie mogą po takim koszmarze ułożyć sobie dalszego życia, a wdowy walczą o to, by przetrwać tragedię. Wszystkim potrzebna jest pomoc na wielu poziomach. Niosą je organizacje na Ukrainie, ale także i w Polsce, które wsparła Kulczyk Foundation. To Pizza Vetarano - miejsce pracy i powrotu do normalności dla weteranów wojennych oraz Archidiecezjalny Ośrodek Charytatywny Caritas Archidiecezji Warmińskiej w Rybakach, dający schronienie ok. 400 Ukraińcom polskiego pochodzenia.

Pierwszy odcinek II serii „Efektu Domina" to podróż do Bangladeszu. Kulczyk Foundation wsparła tam hiszpańską organizację pozarządową Educo, od lat zajmującą się edukacją dzieci, w tym dzieci pracujących. Dominika Kulczyk wraz z ekipą TVN ukazuje małych bohaterów i realia ich życia, przybliża tematykę łamania praw człowieka, pokazuje jak realizowany jest projekt finansowany przez jej rodzinną fundację na rzecz małych, wyzyskiwanych pracowników fabryk.

Fundacja Gajusz od kilkunastu lat pomaga śmiertelnie chorym dzieciom, aby w godnych warunkach i jak najmniej boleśnie przeżyły zbyt krótki czas, jaki im pozostał. Od wielu lat organizacja prowadzi hospicja domowe, w których podopiecznymi zajmują się lekarze i wolontariusze. Otworzyła także hospicjum stacjonarne. To wyjątkowe miejsce, nazywane Pałacem, znajduje się obok ruchliwego skrzyżowania. Stara siatka otaczająca teren sprawiała, że podwórko hospicjum nie daje podopiecznym Fundacji Gajusz i ich rodzinom poczucia intymności i spokoju. Potrzebne było nie tylko odgrodzenie od miejskiego zgiełku, ale też stworzenie miejsca przyjaznego dla tych cierpiących maluchów. To zadanie, którego podjęli się wolontariusze, przy finansowym wsparciu Kulczyk Foundation.

W Laosie na 10 tys. osób przypada tylko 2 lekarzy, a w wielu rejonach, szczególnie tych górzystych i trudno dostępnych, pomoc medyczna praktycznie nie jest świadczona. W jednym z takich miejsc Kulczyk Foundation wsparła finansowo projekt umożliwiający kilku tysiącom osób dostęp do opieki lekarskiej. W czasie misji w prowincji Phongsali prowadzonej przez amerykańską organizację Lao Rehabilitation Foundation, której towarzyszyła Dominika Kulczyk i ekipa TVN, lekarze i pielęgniarze LRF w ciągu kilku dni udzielili pomocy ponad 3,5 tys. osobom.

W 1966 roku w życie wszedł niesławny Dekret 770 Nicolae Ceaușescu, na mocy którego za przerwanie ciąży wtrącano kobiety i lekarzy do więzienia. Miało to na celu błyskawiczne zwiększenie przyrostu naturalnego, ale jego „efektem ubocznym” były dziesiątki tysięcy niechcianych dzieci rocznie, które trafiały do sierocińców. Przemoc, głód i bieda to wspomnienia blisko 2 mln podopiecznych tamtejszych domów dziecka. Dziś są to już dorośli ludzie, których doświadczenia z dzieciństwa utrudniły normalne życie. Kulczyk Foundation wsparła remont domu dziecka Casa Pinocchio w Rumunii, zamieszkanego przez 32 dzieci.

Życie ludu Badjao, zamieszkującego wybrzeża Borneo oraz pobliskie wyspy Filipin, zmienia się drastycznie i nieodwracalnie. W tym odcinku Dominika Kulczyk wraz z ekipą TVN zapoznaje widzów z 12-osobową rodziną Mahlinana i Sofiny, która żyje w tradycyjny sposób na łodzi, pokazuje życie w slumsach, do których przenoszą się kolejni ostatni „morscy nomadzi”, nie mogący dłużej wieść tradycyjnego życia na wodzie. Kulczyk Foundation wsparła działalność malezyjskiej organizacji PKPKM, finansując budowę pływających jednostek edukacyjnych i budowę nowego budynku szkoły w Kampung Halo.

Tematem tego odcinka jest Program Wspólnot - pierwszy i podstawowy projekt wspieranej przez Kulczyk Foundation polskiej Fundacji Pomocy Wzajemnej Barka. Wspólnoty skupiają osoby, bez względu na wiek i płeć, które trafiły do nich w różnych kryzysach życiowych: eksmitowane rodziny, matki samotnie wychowujące dzieci, osoby po domach dziecka, szpitalach psychiatrycznych, osoby opuszczające zakłady karne i wiele innych osób dotkniętych bezdomnością. Domy Wspólnot działają na podstawie długoletniej tradycji, która mówi o rozwoju osobistym, rozwoju Wspólnoty i społeczności lokalnej, o abstynencji alkoholowej, poszanowaniu własności prywatnej, czy zakazie przemocy.

W tym odcinku Dominika Kulczyk i ekipa TVN jadą do Etiopii, gdzie Kulczyk Foundation wspiera organizację Yenege Tesfa. Pomaga ona bezdomnym i osieroconym dzieciom. Głównym tematem tego odcinka jest przymusowe wydawanie dziewczynek za mąż. Każdego roku dotyka to 14 mln osób na świecie. Obecnie żyje ok. 700 mln kobiet, które zostały wydane za mąż jako dzieci. W Etiopii małżeństwa dzieci od kilkunastu lat są nielegalne, jednak tradycja oraz względy materialne wciąż biorą górę nad prawem. Dziewczynki często uciekają ze swoich wiosek , aby uniknąć małżeństwa. Tym sposobem masowo trafiają na ulicę dużych miast. Tam czeka na nie wiele zagrożeń.

Budowa uli w Zambii to niezwykłe przedsięwzięcie społeczne, dzięki któremu tamtejsza ludność otrzymuje szansę na lepsze życie. Kulczyk Foundation wsparła organizację Community Markets for Conservation, która prowadzi program zakładania legalnych farm, dających całych rodzinom stabilną codzienność. Ul sprawia, że miejscowi zaczynają żyć inaczej, lepiej. Przestają ginąć zwierzęta, a zaczynają rodzić się pszczoły, których populacja na świecie jest zagrożona. Miód produkowany w takim społecznym przedsiębiorstwie, złożonym z wielu farm, pozwala zebrać środki na dalsze inwestycje. Historie takich przedsięwzięć pokazujemy w tym odcinku „Efektu Domina".

Pierwszy odcinek „Efektu Domina" opowiada historię organizacji Volunteers for the Visayans, która, dzięki m.in. pracy wolontariuszki Elsy Thomasma z USA, zbudowała budynek w wiosce Cangumbang. Dzięki niemu mieszkańcom osady udało się schronić przed niszczącym tajfunem Haiyan, który w środkowej części Filipin w 2013 r. spowodował śmierć 6,1 tys. osób. Kulczyk Foundation pomaga odbudować budynek, który ratuje życie.

Gmina Mahatalaky na Madagaskarze jest dość rozległa, a społeczności lokalne wzajemnie od siebie odizolowane. Uczniowie uczęszczający na lekcje do sąsiednich wiosek pokonują pieszo do 20 km dziennie i jest to grupa uprzywilejowana, ponieważ dla wielu dzieci brakuje miejsc w szkołach. Kulczyk Foundation wspiera brytyjską organizację Azafady, która buduje i remontuje szkoły podstawowe w tym regionie Madagaskaru. W tym odcinku Dominika Kulczyk odwiedza największą afrykańską wyspę.

Kulczyk Foundation pomaga budować domy w Kambodży. W tym odcinku poznajemy projekt Mekong Big Build, którego częścią jest Smile Village. To plan zakładający budowę „nowego miasta", które dałoby schronienie bezdomnym rodzinom z Phnom Penh utrzymującym się ze zbieractwa. Celem działań podejmowanych w ramach projektu jest utworzenie 50 obiektów mieszkalnych na wynajem i na własność.

Odcinek ten poświęcony jest tzw. dzieciom ulicy żyjącym w Gruzji. Są one wykluczone społecznie, brakuje im należytej opieki ze strony dorosłych i cierpią na skrajne ubóstwo. Pomaga im Caritas Gruzja - organizacja wspierana przez Kulczyk Foundation. Prowadzi ona tam Centrum Dziennego Pobytu, oferujące ciepłe posiłki, możliwość skorzystania z prysznica, czy wyprania ubrań. Prowadzi też szkolenia dla dzieci ulicy - m.in. umożliwiające im zdobycie przydatnych umiejętności.

We wrześniu 2010 r. most pieszy w Paso Real został niemal całkowicie zniszczony przez cyklon Matthew. Nowa przeprawa była konieczna, ponieważ katastrofa poprzedniej uniemożliwiła komunikację tysiącom ludzi z 24 okolicznych miejscowości - dostęp do szkół, szpitali i sklepów. Ten odcinek „Efektu Domina" pokazuje działalność wspieranej przez Kulczyk Foundation amerykańskiej organizacji Bridges to Prosperity, specjalizującej się w budowaniu i naprawie mostów pieszych oraz szkoleniu lokalnych społeczności w ich konserwacji.

Plac zabaw to część Karin Resource Centre - ośrodka dla byłych dzieci-żołnierzy, prowadzonego przez Childcare and Development Organisation Uganda. Organizacja, przy wsparciu Kulczyk Foundation, stworzyła w ten sposób bezpieczną przystań dla dzieci - ofiar konfliktu oraz ich rodzin. Zabawa na placu jest jednym z narzędzi pracy edukacyjno-rozwojowej, pozwalającym, dzięki połączeniu terapii z zabawą, przyczynić się do resocjalizacji dzieci oraz jeszcze skuteczniej łagodzić traumę. Organizacja uczy swoich podopiecznych wzajemnego szacunku, życzliwości i pokojowego rozwiązywania konfliktów.

W Togo Dominika Kulczyk wspiera działalność beligjskiej organizacji VZW BISZ, budującej tzw. kioski solarne. W takich obiektach mieszkańcy wiosek mogą wypożyczać lampy solarne i doładowywać je. Instalacja takich urządzeń pozwala na podniesienie poziomu elektryfikacji Togo - w kraju tym 75% miejscowej ludności nie ma dostępu do prądu elektrycznego.

W tym odcinku poznajemy sytuację dzieci w Domiz - największym obozie dla uchodźców w irackim Kurdystanie. Przebywa tam ponad 59 tys. osób. Wspierana przez Kulczyk Foundation organizacja ACTED pomaga uchodźcom syryjskim w Jordanii, Libanie oraz Iraku. W obozie dla uchodźców syryjskich Domiz realizuje programy związane z opieką nad dziećmi - tworzy tzw. Child Friendly Space i prowadzi działania aktywizujące.